مدیریت زونا در سالمندان
اگر خارش دردناک و زخم های تحریک پذیر آبله مرغان در کودکی را بخاطر دارید، باید بدانید ویروس این بیماری در بزرگسالی هم دردسرهایی ایجاد کرده و باعث بیماری به نام زونا می شود. بروز این عفونت ویروسی در دوران پیری مشکل جدی و در صورت عدم مراقبت های خاص ممکن است باعث آسیب های جبران ناپذیری گردد لذا اطلاع از نوع بیماری، عوارض آن، همچنین نحوه مراقبت سالمندان مبتلا به زونا برای پرستار امراقب سالمند ضروریست.
زونا چیست؟
زونا یک عفونت ویروسی ایجاد شده توسط ویروس واریسلا زوستر و مسبب بیماری آبله مرغان در دوران کودکی است؛ ویروس پس از بهبودی موفقیت آمیز بیماری آبله مرغان ، تا آخر عمر در سیستم عصبی فرد بصورت خفته وجود دارد و با شرایط خاصی دوباره شروع به فعالیت و بخش خاصی از اعصاب بدن مجددا درگیر نماید؛ بنابراین هر فرد با سابقه ابتلا به آبله مرغان در کودکی در معرض خطر ابتلا به زونا قرار دارد.
مطلب مربط با این مقاله: 8 علائم ذات الریه در سالمندان
علائم زونا شامل موارد زیر است:
- بثورات در یک نوار از یک طرف بدن یا صورت
- تاول های پر از مایع در امتداد بثورات
- تب و لرز
- سردرد
- ناراحتی معده
علائم زونا معمولاً در حدود دو تا چهار هفته فرد را درگیر و در ابتدا به صورت درد، بی حسی یا خارش قسمت خاصی از پوست ظهور و بعد از تقریباً دو هفته ، یک بثورات قرمز و لکه دار با تاول های پر از مایع در همان منطقه دیده می شود؛ تاول ها پس از گذشت هفت تا ده روز خشک و سپس بثورات به آرامی از بین می روند.
در حالی که دقیقاً مشخص نیست چه چیزی باعث شیوع بیماری زونا در سالمندان بوده اما به عقیده بسیاری از پزشکان به سیستم ضعیف ایمنی مرتبط؛ بنابراین، سالمندان در معرض خطر بیشتری برای زونا نیازمند مراقبت های خاص تری می باشند.
زونا در سالمندان
ابتلا به بیماری زونا در سن بالای 60 سال بسیار خطرناک و با افزایش سن عوارض آن نیز بیشتر شده البته شرایط خاص بیمار مانند سالمندانی که در حال شیمی درمانی یا بعد از جراحی پیوند عضو به سر میبرند احتمال بروز بسار بالا رفته و به دلیل داروهایی که مصرف می کنند درمان سخت تری نسبت به سایر بیماران دارند. در موارد نادر، زونا می تواند منجر به ذات الریه ، مشکلات شنوایی ، مشکل در تعادل یا نابینایی شود.
شایع ترین عارضه زونا ، درد عصبی طولانی مدت که نورالژی (PHN) نامیده شده باعث باقی ماندن درد حتی پس از برطرف شدن بثورات یا تاول های که با بالارفت سن نیز این عارضه شدت بیشتری دارد؛ این درد عصبی می تواند ماه ها یا حتی سال ها پس از درمان زونا ادامه و بسیار شدید و ناتوان کننده باشد، درنتیجه پزشک برای مدیریت ناراحتی تجویز دارو را ضروری بداند.
مراقبت در منزل و بهبودی برای مبتلایان زونا
اگر چه واکسیناسیون برای محافظت در برابر زونا وجود داشته اما ایجاد یک محیط آرام و حمایتی تاثیر بیشتری برای پپیشگری از آن دارد؛ برای سالمندانی که در خانه زندگی می کنند، وجود یک پرستار حرفه ای دوره دیده ضروری، به خصوص اگر به تنهایی زندگی میکند.
به محض یدیدن علائم مشکوک به زونا (به عنوان مثال خارش موضعی در یک طرف بدن یا صورت)، سریع به پزشک مراجعه و برای درمان اقدام نمایید. چندین داروی ضد ویروسی در دسترس که طول و شدت ویروس را کوتاه کرده اما گذشته از داروهای ضد ویروسی که توسط پزشک تجویز شده، مواردی دیگری برای تسکین علائم ناراحت کننده و آزار دهنده زونا موجود و از جمله:
- داروهای مسکن
- کمپرس های مرطوب
- لباس های گشاد
- لوسیون کالامین
پرستار سالمند درمنزل معمولا از مجموع اینها برای بهبودی سریع تر سالمند استفاده و در عن حال رژیم مناسب و میزان استراحت لازم برای این بیماری را در نظر داشته تا بیمار ماملا بهبود یافته و عوارض جانبی و آسیب های احتمالی این بیمار برای فرد مسن به حداقل برساند.
