افت فشار خون در دوران سالمندی
افت ناگهانی فشارخون زمان ایستادن در سالمندان شایع و موجب علائمی مانند ضعف، سرگیجه و سقوط می گردد. ارتباط بین سن و افت فشارخون ارتواستاتیک (نوعی فشارخون پایین در وضعیت ایستاده) در این مقاله بررسی شده تا دلایل بروز آن در 5 تا 30 درصد افراد بالای 65 مشخص شود.
بررسی های اخیر حاکی از ارتباط زیادی بین کاهش فشار خون سیستولیک (فشار وارد بر رگ ها) با میزان سالخوردگی فرد داشته و از دیگر عوامل تاثیر گذار بر آن تحرک، بی اختیاری ادرار و سایر فعالیت های روزمره است. افت شدید فشارخون سالمند موجب بروز
مجموعی از علائمی مانند:
- کاهش وزن بی علت
- خستگی
- ناتوانی در حرکت
- کاهش سرعت پیاده روی
- کاهش قدرت دست ها زمان انجام کارهای روزمره
اگرچه افت فشار معمولا در سالمندان سالم بدون علامت و بی خطر است اما بی توجهی به آن گاهی باعث ضعف، بی‌حالی، افتادن ناگهانی و حتی شکستی لگن می شود. پایش منظم فشارخون و اقدامات به موقع پزشکی برای کاهش فشار توسط پرستار،راهکاری مناسب برای جلوگیری از حوادثی مانند شکستی است.
توجه به فشار پایین بسیار مهم تر از فشار بالا
افت فشار مانند قطع ناگهانی برق ساختمان آسیب های زیادی به همراه دارد و درنتیجه کاهش فشار گردش خون و اکسیژن رسانی نامناسب ارگان های حیاتی مانند مغز و قلب، عملکرد سیستم های بدن به کلی مختل می گردد.
افزایش دوز داروهای کنترل کننده فشار خون و مصرف خودسرانه داروهای گیاهی توسط افراد مسن اصلی ترین عامل ایجاد فشار پایین و عوارض ناشی از آن است. بنابراین نظارت دقیق بر دوز و نحوه صحیح مصرف داروها، همچنین کنترل غذاها و دمنوش های گیاهی تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری می نماید.
نحوه صحیح اندازه گیری فشارخون
- فرد 5 دقیقه در حالت آرامش دراز بکشد
- 3 دقیقه بیمار راه ایستاده نگه دارید
- با قرار دادن دست روی مکان ثابت اقدام به اندازه‌گیری فشار کنید
میزان مرگ میر افراد بالای 75 سال دارای فشارخون پایین به طور معنا داری از سایرین بیشتر است .فشار خون بالا اگرچه موجب حوادث قلب وعروقی بیشتری در افراد سالمند شده اما نسبت به افت فشار، در سنین بالای 75 مرگ و میر کمتری به همراه دارد.
مطالب مزتبط: 4 را کمک به سالمندان افسرده
نشانه ها و علائم فشارخون پایین
افت فشار متاسفانه مانند افزایش آن تا مدت ها بی علامت بوده و بروز علائم عمومی مانند ضعف و بی‌حالی تشخیص آن را به مراتب سخت تر می‌کند. بنابراین سالمندان خصوصا در صورت ناتوانی حرکتی، باید مدام از نظر فشارتوسط پرستار آموزش دیده ارزیابی شوند.
عدد زیر 60/90 به عنوان فشار پایین در نظر گرفته و تنها راه شناسایی آن اندازه گیری اصولی و منظم فشارخون بوده اما گاهی همراه علائمی مانند:
- احساس ضعف
- کاهش سطح هوشیاری
- احس سرگیجه
- احساس سبکی سر
- مشکل حفظ تعادل در زمان ایستادن یا راه رفتن
- تهوع
- تپش قلب
علل ایجاد فشار خون پایین در سالمندان
برادیکاری(تعداد پایین ضربان قلب)
تاکی کاردی (ضربان قلب سریع و نامنظم)
- حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد)
- مصرف داروهای ضد افسردگی
- شوک هیپوولومیک (شوک به علت کاهش مایعات بدن)
- کم خونی شدید مزمن
- خونریزی مخفی
- شوک سپتیک (شوک به علت عفونت)
- آنافیلاکسی (شوک در زمان آلرژی شدید حین تماس با موادی مانند نیش حشرات )
- شوک نوروژنیک (شوک در اثر نارسائى سیستم عصبى یا آسیب نخاعی)
