دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت سنین سالمندی به دلیل اختلال در تولید هورمون انسولین رخ می دهد. احتمال بروز آن در سنین بالی 65 بیشتر از سایر افراد می باشد. انسولین -هورمون تنظیم کننده قند خون- باعث ورود گلوکز(قند) به سلول ها و مانع بالا رفتن میزان آن در خون می گردد. میزان قند خون بالای 130 در سالمندان معمولا نشانه اولیه دیابت است. (بعد از 8 ساعت ناشتا بودن)
علائم دیابت نوع دو در سالمندان
بروز تدریجی علائم قند خون بالا در سالمندان دیابتی نوع 2، از علل تشخیص دیرهنگام و افزایش آسیب های ناشی از آن است. مراقب سالمند برای کمک به تشخیص بیماری باید به علائم زیر توجه نماید:
- تکرر ادرار و تشنگی: تجمع گلوکز در جریان خون بدن باعث حرکت مایعات بدن از سلول ها به داخل رگ ها می گردد. این تغییر موجب به تشنگی بیش از حد و تکرر ادراری در سالمند دیابتی است.
- گرسنگی: عدم دریافت گلوکز توسط سلول های ماهیچه ها و اندام ها باعث کمبود انرژی شده که برای جبران آن مدام پیام گرسنگی به مغز مخابره می شود. این احساس حتی بعد از خوردن غذا کمتر نمی گردد.
- کاهش وزن: بدن فرد دیابتی برای تامین انرژی در نبود انسولین شروع به سوزاندن چربی و ماهیچه ها کرده و این باعث کاهش وزن بیماران است.
- خستگی: احساس مداوم خستگی به دلیل کمبود گلوکز، در سالمندان مبتلا به دیابت نوع 2 شایع بوده و مختل کنند بسیاری از فعالیت معمول آن ها می باشد.
- تاری دید: مویرگ های ظریف بسیاری از اندام ها حیاتی مانند چشم،بر اثرغلظت بالای گلوکز خون بالا آسیب می بیند. تاری دید شایع ترین عارضه ناشی از آسیب دیدگی مویرگ های چشم می باشد.
- عفونت ها و زخم ها: غلظت بالای خون به علت قند بالا، باعث کندی گردش خون گشته و همین امر باعت کاهش سرعت بهبود زخم هاست.
- عفونت ادراری: ورود گلوگز اضافی از رگ ها به ادرار سالمندان زمینه ساز بسیار از عفونت های ادراری-تناسلی است.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست، بازو و کف پاها به دلیل گردش خون و آسیب عصبی
- مشکلات دندانی: عفونت های دهان و التهاب لثه ها
- تیرگی پوست در مناطق خاصی از بدن مانند: گردن، آرنج و زانوها
جالب است بخوانید: دلیل افزایش ناتوانی حرکتی در سالمندان
عوامل زمینه ساز ابتلا به دیابت نوع 2
با تغییر عوامل زمینه ساز دیابت نوع دو، میتوان از ابتلا سالمندان به این بیماری پیشگیری نمود:
اضافه وزن بیش از حد
چربی اضافی باعث افزایش مقاومت در برابر انسولین است و کوچکترین کاهش وزن در سالمندان برای کنترل بیماری دیابت مفید می باشد. البته این کاهش وزن حتما زیر نظر متخصص تغذیه انجام گردد.
- سابقه خانوادگی
سابقه ابتلا در والدین یا خواهر و برادران احتمال بروز بیماری را در فرد افزایش می دهد.
- ژن ها
اگر چه ژن خاصی برای ابتلا به دیابت نوع 2 پیدا نشده، اما برخی ژن ها فرد را مستعدتر می کنند.
- سن بالای 65 سال
شاید تمایل کمترافراد مسن به ورزش و اختلال عملکردی سلول ها پیر این افراد، علت بروز دیابت در سالمندی است.
- استرس و افسردگی
تحقیقات اخیر ارتباط معناداری بین استرس سالخوردگان و بروز علائم دیابت نوع 2 پیدا کرده اند.لذا یکی از وظایف پرستار سالمند دیابتی کنترل شرایط استرس زا می باشد.
تشخیص و درمان
تنها راه تشخیص دیابت نوع دو اندازه گیری میزان قند خون بیماران است . بنابراین بسیاری از پزشکان زمان چکاپ های دوره ای سالمندان توصیه به ازمایش قند خون ناشتا می کنند. (آزمایش خون بعد از 8 ساعت گرسنگی)
علاوه بر داروه های پایین آورنده قند خون مانند انسولین یا متفورمین، بهترین کار برای کنترل این بیماری در سالمندان تغییر سبک زندگی آنها می باشد:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- کاهش وزن و رسیدن به شاخص توده بدنی (BMI) مناسب
- انجام فعالیت بدنی متناسب با شرایط سالمند
- خواب کافی
- کاهش یا ترک سیگار
